Atelierlessen

dinsdag, 21 januari 2014
Atelierlessen

Voor Artiance Alkmaar ontwikkel ik, in samenwerking met leerkrachten van de Nicolaas Beetsschool in Alkmaar, een serie atelierlessen voor de onderbouw. Hoe zet je een atelier op in school? Wat is een werkbare indeling? En natuurlijk...., wat ga je daar doen, hoe stem je het werken in het atelier af op wat je in de klas doet?

Foto's: F.Max

Vanuit de vraag en de behoefte van de leerkrachten wordt, in samenwerking met hen, een serie atelierlessen ontwikkeld.

Voor groep 1/2 is deze keer gekozen voor het thema kleur. In het atelier onderzoeken de kinderen het fenomeen kleur op verschillende manieren. Er worden kleurcomposities gemaakt, materiaal wordt op kleur gesorteerd, kinderen kunnen experimenteren met de overheadprojector en er wordt met elkaar gepraat over kleur. Kleur komt in al zijn complexiteit aan bod.

Als voorbeeld mijn introductie tot het onderwerp voor de leerkrachten.                                                                                                                                  

Mijn lievelingsdichter K.Schippers schreef het onderstaande gedicht;

De ontdekking

Als je goed om

je heen kijkt

zie je dat alles

gekleurd is

cups 72

 

Kleur is overal

En juist daarom was ik er als kind fel op tegen dat mijn ouders besloten een kleurentelevisie aan te schaffen. Maar, meenden zij, in het echt is er toch ook overal kleur. …Ondertussen begrijp ik, dat gevoelig als ik ben voor te veel prikkels, al die kleuren mij enorm kunnen afleiden. Duizelig word ik er soms van en in een enkel geval ga ik onderuit. Dat gebeurde een aantal jaar geleden in Museum de Pont in Tilburg. Anish Kapoor had daar in en kleine ruimte een blauw gat gemaakt, een onmetelijke diepte van blauw pigment. Ik werd erin gezogen en viel om. Misschien dat ik daarom hou van zwart-wit en van één kleur tegelijk. Dat kan ik nog net aan.

Henk van Straten schrijft in zijn column van afgelopen zaterdag in de Volkskrant “(…) Als je Hongkong van een afstandje bekijkt, zie je heel veel kleuren. Als je vervolgens dichterbij komt, zie je dat die kleuren zijn opgebouwd uit nog meer kleuren. Voor Hongkong zijn kleuren wat moleculen zijn voor de massa. (….)”

Kleur is veel

F Max my nature 72dpi

Kunstenaars kiezen soms voor één kleur om uiteenlopende redenen.

Anton Heyboer zei ooit “de mensen houden van blauw”, om vervolgens met een hand vol kwasten een heleboel blauwe schilderijen te maken. Toen werd daar nog schande van gesproken, te commercieel vond men. Hij was zijn tijd ver vooruit en deed aan het einde van zijn leven wat nu van kunstenaars verwacht wordt. Creatief ondernemen en produceren voor de markt.

 Afgelopen maandag 2 december hield Joost Zwagerman een kunstcollege in de DWDD over blauw. Een aanrader met een enorme blauwe haan. Even opzoeken op uitzending gemist.

Het atelier is een plek om te ontdekken en te onderzoeken. Hier kun je leren door zelf te doen en te ervaren. Hier kun je vragen stellen en al doende tot oplossingen komen en fouten maken die natuurlijk weer tot nieuwe vragen leiden. Hier kun je verhalen vertellen, je fantasie verbeelden, plezier hebben en dus heel veel leren.

De stappen die kinderen in dit leerproces maken zijn heel divers en voor elk kind anders. Ieder kind leert op eigen wijze en in een eigen tempo. Wil ieder kind optimaal kunnen leren vergt dit veel van de omgeving. De volwassenen en de ruimte.

Voorwaarde is; een ruimte die uitdaagt tot vragen stellen, prikkelt om op onderzoek uit te gaan. De ruimte is ook een werkruimte waar je geconcentreerd bezig kunt zijn. De ruimte is zo ingericht dat kinderen goed kunnen samenwerken én goed alleen kunnen werken als ze dat willen.

Voorwaarde is; uitnodigend materiaal om mee te werken.

Voorwaarde is; geïnteresseerde volwassenen die goed luisteren, kijken en zonder te oordelen kinderen aanmoedigen bij hun werk. Vooral dit laatste is moeilijker dan je denkt. Dus liever je tong afbijten dan meteen iets vinden en zeggen.

Voorwaarde is; een introductie van het thema. Dit kan een verhaal zijn, een filmpje of gewoon een gesprek over het gekozen onderwerp. In dit gesprek is er (wat mij betreft) geen goed of fout. Ideeën en gedachten mogen zonder correcties worden geuit.

Een gesprek kun je beginnen met vragen; Hoe maak je kleur? Is een kleur altijd dezelfde kleur? Welke roden horen er bij rood? Hoe kun je kleuren mengen? Kun je kleuren verzamelen in school of buiten? Kun je kleuren sorteren en hoe doe je dat dan?

Het lijkt mij mooi als het atelier een kleurlaboratorium wordt waar kinderen op allerlei manieren met kleur kunnen experimenteren.

Denk aan;

  • Natuurlijke pigmenten; biet, rodekool, koenjit, groene bladeren, gele, bruine en rode klei etc.
  • Andere kleurstoffen, voedingskleurstoffen, crêpe papier, stoepkrijt om te raspen
  • Bakken met allerlei materiaal gesorteerd in kleurgroepen.
  • Genoeg bakjes/potjes om de gemaakte kleuren in te doen.
  • Water, behangerslijm, witte verf, brooddeeg en evt. gips om de pigmenten aan toe te voegen.
  • Lepels, pipetten, trechters, vijzels als gereedschap
  • Schorten
  • Tafels

Ik kijk uit naar jullie reacties, vragen en opmerkingen.

Veel groeten, Floor

kleur 1 kleur 2 kleur 3

werk van leerlingen van groep 1-2 van OBS Nicolaas Beestschool in Alkmaar

alle foto's Floor Max